کاشت
نخود در فاصله بین ماه های اسفند و اردیبهشت کاشته می شود. شخم خاک درصورتیکه زمین تحت فرسایش نباشد در پائیز انجام می شود، تا ضمن نرم کردن خاک امکان کاشت گیاه در بهار زودتر فراهم شود. عمق شخم خاک بایستی حدود ۱۰ الی ۱۲ سانتی متر باشد.
برای کشت آن نیز به بستری فارغ از علف هرز و حاصلخیز نیاز می باشد. معمولاً بذر را در عمق ۵/۲ تا ۶ سانتی متر و در ردیفهای با فاصله ۱۵ سانتی متر در ابتدای بهار هنگامی که دمای خاک کمتر از ۵ درجه سانتی گراد نباشد، کشت می کنند. کاشت آن معمولاً با یک بذر کار معمولی انجام پذیر است.
تناوب
نخود را در تناوب پس از ذرت قرار می دهند. ترتیب معمولی مورد استفاده ذرت، نخود، غلات دانه ریز و یک گیاه علوفه ای است. تناوبی که دارای سیب زمینی است برای نخود مفید نیست زیرا برای کنترل جرب Scab سیب زمینی نیاز به PH اسیدی است.
بعد از انواع زودرس نخود گیاهی چون لوبیا سبز یا سویا می کارند و به عبارتی سیستم کاشت مضاعف را به اجرا می گذارند این امر از بعضی لحاظ موفقیت آمیز است اما خطر آفات و بیماری را افزایش می دهند مخصوصاً از این نظر که این گیاهان به برخی از ارگانیسم های مشترکاً حساس هستند. کشت مداوم نخود باعث افزایش بیماری و مشکل حشرات می شود. لذا در یک مزرعه هر ۴ الی ۵ سال یکبار بایستی اقدام به کشت نخود کرد.
داشت
آبیاری: آبیاری به موقع و منظم یکی از عملیات لازم داشت نخود است. نخود همچنانچه از کم آبی صدمه می بیند زیادی آب نیز اثر منفی برعملکرد آن دارد. فواصل بین آبیاری گیاه در هر منطقه را بایستی به طور مجزا با در نظر گرفتن وضعیت اقلیمی و شرایط گیاه تعیین کرد. در عین حال آبیاری بیشترین اثر خود را در مرحله گل دهی گیاه نشان می دهد.
بطور کلی نخود بین ۱۱۰ تا ۲۴۰ میلی لیتر آب مصرف می کند تا حدود ۹۰۰ تا ۳۰۰۰ کیلوگرم در هکتار بذر تولید کند. نخود قادر است آب را از اعماق بیشتر از ۱۵۰ سانتی متر خاک جذب کند. اما بیشترین جذب آن از عمق ۶۰ سانتی متری خاک که بیشتر ریشه ها در آنجا متمرکز شده اند انجام می شود. در کشت دیم در مقایسه با کشت آبی نخود ریشه های عمیق تری تشکیل می دهند.
مبارزه با بیماریها و آفات:
بیماریها نخود شامل :
۱- بیماری برق زدگی نخود عامل آن قارچی بنام (Ascochytarabiei)است . بهترین راه مبارزه با آن کشت ارقام مقاوم نخود است. ( در ایران بین ارقام داخلی فقط ارقام نخود سیاه زران زنجان و شماره ۱۵۴ کرج به این بیماری حساس نیستند)
۲- سفیدک دروغین برای کنترل آن بایستی با مشاهده اولین علامت قارچ، کاراتان یا میلدکس به فاصله زمانی ۱۰ الی ۱۴ روز به مدت دو نوبت استفاده کرد.
۳- بیماری بوته زردی عامل بیماری قارچ ( Fusarium Lataritum nees ) است که مبارزه با آن مشکل و اقدامات زراعی مانند آیش، تناوب و آبیاری صحیح توصیه می شود.
هرس علفهای هرز
نخود در رقابت با علفهای هرز ضعیف است علفهای هرز با رشد زیاد ضمن تولید اشکال در برداشت محصول آنرا نیز کاهش می دهند مخصوصا خارلته ( Circium arvense) . مشکل علفهای هرز در صورت کشت نخود در زمینی که قبل از آن چمن کاشته شده بوده بسیار زیاد خواهد بود. هرس کردن در حد فاصل بین کاشت تا سبز شدن، گیاهچه های علف های هرز را از بین می برد. هنگامی که نخود سبز می شود از هرس کردن باید خودداری نمود تا گیاه بخوبی ریشه بگستراند. هرس کردن در مرحله ۴ تا ۶ برگی نخود امکان پذیر است. اما بدون خسارت نخواهد بود.
برداشت
با زرد شدن برگهای پائینی نخود معمولاً آبیاری را قطع می کنند. علت قطع آبیاری در این مرحله جلوگیری از رشد زایشی گیاه است زیرا نخود دارای رشد نامحدود بوده و ادامه گل دهی یکنواختی تولید و برداشت را از بین می برد. از نظر تجربی بهترین زمان برداشت نخود هنگامی است که در صورت فشرده شدن در زیر دندان بشکند و له نشود. کیفیت نخود به هنگام رسیدن درمقایسه با تعدادی از حبوبات سریعتر تغییر می کند. با وجود آنکه در این دوره مقدار قند کاهش می یابد نشاسته افزایش می یابد. اصولا هرچه نخود بزرگتر می شود سخت تر می شود.
نخود را می توان با کمباین برداشت نمود برای این کار باید دانه کاملاً رسیده باشد به همین خاطر از مواد شیمیایی برای تسریع در خشک کردن آن استفاده می شود. انبار کردن نخود زمانی انجام می شود که رطوبت آن حدود ۱۶ درصد یا کمتر باشد، بهترین روش برای خشک کردن نخود جریان طبیعی هوا است. مشخصات مطلوب در برداشت نخود با کمباین:
۱-فرم بوته ای: بوته های ایستاده در مقایسه با انواع خوابیده قابلیت برداشت با کمباین را داشته و عملیات داشت آنها با کولتیواتور بهتر انجام می شود.
۲-ارتفاع بوته، بلندی بوته در نخود صفت مطلوبی برای برداشت مکانیزه است. فاصله اولین غلاف تا سطح خاک هرچه نخود در سطح بالاتری از زمین غلاف تولید کند، بهتر است.
صفات مطلوب و موثر در عملکرد نخود
(۱) بزرگی بوته (۲) تعداد غلاف در بوته (۳) درشتی غلاف (۴) تعداد دانه در غلاف (۵) درشتی دانه (۶) مقاومت نسبت به آفات بیماریها، از صفات مطلوب دیگر می توان درصد پروتئین و مواد معدنی، رنگ دانه ( نخود سفید رنگ بازار پسندتر است) کیفیت پخت ( کاهش زمان لازم برای پخت) را نام برد.
دامنه انتشار
درهمه نواحی پرورش می یابد.
