– آماده سازي زمين و تهيه بستر مناسب جهت کشت کلزا:
آماده سازي زمين و تهيه بستر مناسب يكي از شرايط اصلي موفقيت زراعت كلزا مي باشد.
بذور كوچك كلزا نياز به بستر كاشت مرطوب با بافت مناسب دارد تا رطوبت كافي براي جوانه زني و رشد را در اختيار داشته باشد. كلوخه هايي با قطر بالاي ۳ سانتي متر دربستر آماده كشت باعث عدم سبز مطلوب مي شود.
– شخم با گاو آهن برگرداندار:
خارج كردن خاك از حالت پيوستگي و سست كردن منطقه نفوذ ريشه و انجام خاك ورزي به منظور نرم كردن لايه سطحي خاك و آماده سازي بستر بذر بوسيله انجام عمليات شخم با گاوآهن برگردان دار صورت مي گيرد. با خرد كردن بقاياي گياهي كشت قبلي بوسيله ساقه خردكن ها و برگردان كردن و مدفون ساختن اين بقايا در خاك ، مواد آلي در خاك پوسيده شده و به خاك باز مي گردد. اين عمليات در رطوبت خاك حدود ۲۰-۱۵ درصد بهترين شرايط را براي شخم ايجاد مي كند به طوري كه لايه خاك درحين برگردان شدن از هم گسسته مي شود. شخم تابستانه در اراضي آيش در كنترل علف هاي هرز مؤثر بوده و در مديريت زراعي يك محصول نقش مهمي دارد. براي انجام عمليات شخم مطلوب، تنظيمات درست و تراز بودن گاوآهن باعث يكنواختي عمق شخم مي گردد. لازم به ذكر است در اراضي ديم وخشك استفاده از گاو آهن برگراندار براي خاك ورزي توصيه نمي شود.
– شخم با گاو آهن قلمي:
حفظ بقاياي گياهي به مقدار كم در سطح خاك براي پايداري خاك ورزي به همراه خراش دادن لايه سطحي خاك براي خارج ساختن خاك از حالت پيوستگي به وسيله گاو آهن قلمي امكان پذير است.
خاك ورزي هاي سطحي به وسيله گاو آهن قلمي باعث تسريع در خشك شدن لايه سطحي گرديده و در نتيجه تغيير رطوبت يكنواخت تري را در سطح خاك ايجاد كرده و زمان لازم براي عمليات ديسك وخردكردن كلوخه ها را كاهش مي دهد. از طرف ديگر بستر خاك نرم تري را در سطح خاك درست مي كند كه براي بذرهاي ريزي مانند كلزا مناسب بوده و باعث استقرار بهتر بذر و تسريع در جوانه زني مي گردد. اين شرايط در اراضي آبي مخصوصاً در هنگام بارندگي هاي پياپي پاييزه كه زمان عمليات شخم بعد از برداشت سويا و پنبه بسيار محدود مي شود بيشتر مشهود است.
– ديسك:
براي خرد كردن و نرم كردن لايه شخم و آماده سازي بستر بذر و همچنين مخلوط كردن كودهاي شيميايي با خاك از ديسك استفاده مي شود كلوخه هاي خاك در رطوبت ۱۸ درصد بهتر از هم جدا شده و تعداد دفعات عمليات ديسك را كاهش مي دهد. استفاده از پره هاي كنگره اي در رديف جلوي ديسك در خرد كردن خاك تأثير بيشتري دارد. در اراضي ديم كم باران براي حفظ رطوبت خاك مي توان به جاي شخم فقط از ديسك براي عمليات خاك ورزي استفاده كرد.
– كاشت با خطي كار:
درمحصولات ريزدانه مانند كلزا به دليل كوچك بودن بذر و ناهمواري سطح بستر بذر نبايد كشت در عمق انجام گرفته بلكه خطي كارها بايد براي كاشت سطحي در خاك تنظيم شوند و ترجيحاً از خطي كارهايي با موزع هاي ريزدانه كار استفاده شود كه بتواند ميزان بذر توصيه شده را با دقت بيشتري كشت نمايد.
– كاشت با كمبينات:
تركيب ادوات خاك ورزي و كاشت براي تسريع در آماده سازي زمين و استقرار بذر در خاك به صورت ادوات تركيبي يكي از وسايلي است كه محدوديت زمان كشت در استان را كاهش داده و دستگاه هايي مانند كمبينات ها مخصوصاً در اراضي وسيع دشت و زمين هاي بزرگ مي تواند در جلوگيري از كاشت تأخيري كلزا تأثير مهمي داشته باشد.
استفاده از سيكوتيلر در جلوي كارنده، ضمن بهم زدن خاك و خرد كردن كلوخ ها، بستر يكنواختي را آماده كرده و شيار بازكن هاي خطي كار، بذر را درخاك قرار مي دهد.
بنابراين در زمان كمتري ، اراضي منطقه به زير كشت مي روند البته در خاك هاي بسيار مرطوب، نفوذ تيغه هاي دوار عمودي در خاك و بيرون آوردن گل و كلوخه هاي مرطوب، باعث عدم آماده سازي مطلوب بستر بذر گرديده و عمق كاشت را غير يكنواخت مي كند كه در اين مناطق توصيه نمي شود.
